Wczasy nad morzem - wczasynadmorzem.info

Jastarnia

21 maja 2012r.

JASTARNIA miasta. Jastarnia, znana głównie jako piękne letnisko, zbyt mało jest znana od strony rybackiej tradycji. Historię tego partu, czyli części połowu Dahla, opowiada najlepszy kronikarz tych stron, pisarz Augustyn Necel w swoich Kutrach o czerwonych żaglach. Działo się to w połowie ubiegłego stulecia, w złych dla rybaków latach. Nie było łososia, połowy szły źle, w wiosce nie oglądano chleba, żywiono się kartoflami i mięsem fok. Wtedy z lądu przybył do Jastarni Dahl. Żle mówił po kaszubsku i był „innej wiary". Namówił on kilku rybaków na ciemny proceder: nocami palili oni ogień na wydmach między Jastarnią i Helem, zwabiając w ten sposób na mieliznę statki, które brały ten ogień za światło helskiej blizy (patrz pod B). Dahl ze swoimi ludźmi ofiarowywał się wówczas z pomocą takiemu statkowi, przeładowywał część towarów do łodzi i pomagał wydostać się z mielizny. Przy podziale zapłaty brał dla siebie owe „dwa party". Ta lichwiarska „Chcesz dwa party jak Dahl" — pytają po dziś dzień rybacy z Jastarni, wioski na Półwyspie Helskim, która od 1973 roku uzyskała prawa spółka rozwijała się znakomicie, dopóty, dopóki pewnej nocy Dahl i jego kompani nie zwabili światłem statku, który już kilka lat temu wprowadzili w ten sam sposób na ląd. To ponowne spotkanie znalazło bowiem epilog w sądzie, gdzie Dahl otrzymał również „dwa party" — podwójny wymiar kary. W przeciwieństwie do wyrodnego Dahla-przybysza i kilku otumanionych przez niego rybaków Jastarnia ma dobre i uczciwe tradycje. Dzielnie walczyły tu pokolenia rybackie o chleb i życie 167 z gniewnym i zmiennym morzem, dzielnie opierały się naciskowi pruskiej siły. W czasie wyborów nie mieli pociechy Prusacy z mieszkańców rybackiej kaszubskiej Jastarni. Ciekawa jest statystyka z roku 1910, sporządzona po spisie ludności. W Jastarni właśnie na ogólną liczbę 455 mieszkańców narodowość polską podało 306 osób, kaszubską — 143, a niemiecką — zaledwie 6 osób. Jastarnia wiązała się w tym nurcie z Wielką Wsią i Chłapowem, wioskami przodującymi w oporze. PIESNIO JASTARNI Piesnió to Jastarni naszyj, co nad wieldżim morzem leży, mieszkają tu rebóce w nij, co swoje jadra w morzu stówiają. Mnie je tak teszno za naszym morzem, mnie je tak teszno za morzem. O wschodzę słunca wejćżdżają, rebóce do swojich jader, a wieczór w krój przejeżdżają, skórce chleba żeją cały dzeń. Mnie je tak teszno za naszym morzem, mnie je tak teszno za morzem. Niejednó dzśwczę knópa stracy, 1 niejednó białka je gdowa, bo cziej morze bót przewrócy, to sę nie zretó ni żewó noga. Mnie je tak teszno za naszym morzem, mnie je tak teszno za morzem. Niżóden krzyż nie je na grobie, też ni ma tam ani kwiata, krabe le chodzą po głowie, — a tak mijałe tu u nas lata. Mnie je tak teszno za naszym morzem, mnie je tak teszno za morzem.