Wczasy nad morzem - wczasynadmorzem.info

Międzyzdroje

17 października 2010r.

MIĘDZYZDROJE Na północno-wschodnim krańcu plejstoceńskiej partii wyspy, gdzie uchodziło do morza jedno z ramion odrzańskiej delty, istniały dwie wioski: „Selazo" i „Kapenze", wymienione w roku 1186 w dokumentach katedry gnieźnieńskiej. Osada „Żelazo" znajdowała się prawdopodobnie w pobliżu obecnej zabudowy miasta, a jej nazwa związana jest z eksploatacją rudy żelaznej, którą wydobywano tu jeszcze w XIV wieku. Osada „Kępieńce" znajdowała się na południowy wschód od miasta, w środku puszczy. Przez Międzyzdroje prowadziła niegdyś droga z wyspy Uznam do Kamienia i dalej do Kołobrzegu. Tutaj było jedyne przejście przez błota, stanowiące widomy jeszcze dzisiaj ślad dawnego ujścia. Przy drodze stała „taberna" — karczma, będąca równocześnie komorą celną, w której pobierano myto od przejeżdżających kupców. W roku 1654 karczmarzem był Szwed o nazwisku Kruke. Poza nim mieszkało tu jeszcze trzech gospodarzy, którzy — podobnie jak i karczmarz — poza rolnictwem uprawiali również rybołówstwo, a każdy z nich miał jedną łódź. Nadmorski piasek stale zasypywał uprawne pola i łąki. Przed ; karczmą utworzyła się góra, która przesuwała się stale, mimo prób utrwalenia piasku. W roku 1795 nie można było już wejść przez drzwi. Jednocześnie trzeba było kilkakrotnie przesunąć drogę bardziej na południe. W roku 1835 przyjechało do rybackiej wsi kilka rodzin na wywczasy — tutaj nie było tak gwarno jak w Świnoujściu. Następnego roku przyjechali znowu, ale już wraz ze swoimi krewnymi i znajomymi... i tak się zaczęło. W roku 1850 przebywało tutaj 500 gości. W roku 1862 było w Międzyzdrojach już 125 budynków i 439 stałych mieszkańców. Pełny rozkwit Międzyzdrojów rozpoczął się jednak dopiero pod koniec XIX wieku. Wybudowano wtedy zakład solankowy, hotele i pensjonaty, uporządkowano wybrzeże i zbudowano drewniane molo dla statków pasażerskich. Założono również park zdrojowy. W roku 1895 Międzyzdroje przewyższały jeszcze atrakcyjnością Świnoujście. W tym roku zanotowano 9986 gości, natomiast w roku 1913 aż 19 113 gości. Było to jednak o połowę mniej niż w Świnoujściu. Międzyzdroje były jeszcze ciągle na prawach wsi. W roku 1939 mieszkało tutaj 4145 stałych mieszkańców. Wyspa Wolin została wyzwolona w ramach operacji berlińskiej. Działająca na prawym skrzydle 2 Frontu Białoruskiego 19 armia radziecka sforsowała w dniu 4 maja 1945 roku na szerokim froncie Dziwnę i rozwinęła natarcie w kierunku Świnoujścia. Szturmujące oddziały odparły 11 silnych kontrataków niemieckich. W dniu 4 maja zdobyte zostało miasto Wolin, a w dniu następnym była już wolna cała wyspa. Prawa miejskie i herb otrzymały Międzyzdroje od władz polskich w roku 1947. W roku 1958 przywrócono Międzyzdrojom rangę ośrodka wczasowego i kąpieliskowego. Odbudowano molo, odrestaurowano domy wczasowe, restauracje i kawiarnie. Miasteczko uporządkowano i zagospodarowano. Tutaj znalazła siedzibę dyrekcja Wolińskiego Parku Narodowego i Muzeum. Obecnie miasto liczy 4,8 tys. mieszkańców stałych, którzy utrzymują się głównie z usług dla letników. W sezonie przebywa tutaj około 500 tys. wczasowiczów i turystów. Międzyzdroje należą znowu do najpopularniejszych kąpielisk polskiego wybrzeża. Z Międzyzdrojów prowadzi TRASA BOCZNA (samochodowa lub piesza) — szlak niebieski długości 39 km: Między-zdro j e—Lubin—Wolin. W odległości 3 km od Międzyzdrojów w kierunku południowo-zachodnim, w pobliżu wsi Zalesie, nad północno-wschodnią zatoką jez. Wicko Małe znajdują się ślady ukrytego stanowiska doświadczalnego tajnej broni Hitlera V3, która w odróżnieniu od VI oraz V2 nie była bronią rakietową. Było to działo o oryginalnej konstrukcji, opracowanej przez inżyniera Coen-dersa. Średnica lufy wynosiła 150 mm, a jej długość 130 metrów (!). Wzdłuż tej ogromnie długiej lufy umieszczono 8 bocznych komór prochowych, których ładunki odpalane były elektrycznie jeden po drugim, nadając pociskowi coraz to większe przyspieszenie. Stąd też wzięła się popularna nazwa tej broni „stonoga", „pilna Liza" lub też „pompa wysokiego ciśnienia". Bateria „stonóg" budowana była na wybrzeżu francuskim we wnętrzu kredowego wzgórza koło Mimoyecąues w pobliżu Calais. Odległość od Londynu wynosiła stamtąd 160 km. Projektowana bateria miała zarzucać stolicę Anglii 600 granatami w ciągu godziny. Po nalocie alianckim, który zniszczył ośrodek badawczo-doświadczalny rakiet VI oraz V2 w Peenemunde, a więc po 17-18 sierpnia 1943 roku, Hitler rozkazał przyspieszyć prace nad realizacją „stonogi". Właśnie tu pod Międzyzdrojami przeprowadzane były ważne doświadczenia. Pierwsza seria doświadczeń była nieudana. Nikt jednak nie odważył się zameldować o tym Hitlerowi. Druga seria, przeprowadzona pomiędzy 20 a 24 maja 1944 roku, dała już pomyślniejsze rezultaty. Granaty firmy Witkowi tz o wadze 78 kg, zawierające pięciokilogramowy ładunek wybuchowy, osiągnęły 90 km. To było jednak jeszcze za mało. W czerwcu 1944 roku bateria Mimoyecąues została zniszczona sześciotonową bombą, lecz doświadczenia w Międzyzdrojach prowadzono dalej. W grudniu zdemontowane działa przerzucone zostały na front zachodni. Jedno zmontowane na wagonie kolejowym ostrzeliwało Antwerpię, drugie ustawione pod kątem 40° na zboczu wzgórza ostrzeliwało Luksemburg. Jedno i drugie działo zostało zniszczone przez hitlerowców w czasie odwrotu.

wakacje, Międzyzdroje