Wczasy nad morzem - wczasynadmorzem.info

Zwiedzanie Gdyni cz.II

23 lipca 2013r.

Żaglowiec Polskiej Marynarki Handlowej. Jest to fregata (typ żaglowe o trzech masztach z ożaglowaniem rejowym) o długości 72,6 m, bukszprytem* 91 m), szerokości 12,57 m, średnie zanurzenie 3,90 r Statek należy obecnie do Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsk pozyskany przez tę instytucję w 1985 i zaadaptowany na placowi muzealną. Szczegółowych informacji udzielają przewodnicy. Obeci miejsce postoju jest prowizoryczne. W tej części mola wznosi się Dworzec Morski Żeglugi Gdańskit zbudowany według projektu Lecha Zaleskiego i oddany do użytl w 1975. Przy nabrzeżu Pomorskim cumują prócz jednostek muzealny! statki badawcze Morskiego Instytutu Rybackiego, a także w czas postoju w Gdyni żaglowiec szkolny "Dar Młodzieży". Dworzec Morski i pomnik Ludziom Morza w Gdyni Po drugiej stronie basenu I z nabrzeża Pomorskiego widać lic; jednostki połowowe, należące do "Dalmoru", największego polskie przedsiębiorstwa rybołówczego. W zachodniej części nabrzeża znajd się 11 ostróg o długości 60 m, przy których odbywa się wyładunek i z kutrów. Transportuje się je następnie do hal przetwórczych lub chło znajdujących się na drugim molu Rybackim. Po zwiedzeniu tej części portu udajemy się na koniec Mola Południowego i z nabrzeża Wejściowego oglądamy kanał Południowy i widoczne na prawo wejście do niego. Za kanałem widać potężny falochron o długości około 2,5 km, 7 m szerokości. Zbudowano go po wojnie, gdyż pierwotny zniszczyli Niemcy w 1945. Z miejsca, na którym stoimy, widać rozległą przestrzeń redy, a po prawej zadrzewione stoki Kamiennej Góry. Opodal nabrzeża wznosi się niezwykle interesujący pomnik Józefa Conrada--Korzeniowskiego, sławnego pisarza-marynisty. Pomnik odsłonięty w 1976 jest dziełem gdańskich artystów-rzeźbiarzy Danuty i Zdzisława Kosedów oraz Wawrzyńca Sampa. Spod pomnika oglądamy wielki gmach Morskiego Instytutu Rybackiego (MIR), placówki naukowo-badawczej, kontynuatorki założonego w 1921 w Helu Morskiego Laboratorium Rybackiego. Siedzibę MIR wzniesiono w latach 1937—1938 według projektu architektów warszawskich, a rozbudowane po wojnie. W dobudowanej części otwarto w 1971 Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie, gdzie zobaczyć można niezwykle ciekawe ekspozycje i dziesiątki gatunków zwierząt z wód na całej kuli ziemskiej. W następnym gmachu, d. "Domu Żeglarza", mieści się Wydział Nawigacyjny Wyższej Szkoły Morskiej, której początki sięgają 1920, kiedy otwarta została w Tczewie jako Państwowa Szkoła Morska, a w 1930 przeniesiona do Gdyni. W 1968 uzyskała status Wyższej Szkoły Morskiej, po połączeniu ze Szkołą Rybołóstwa Morskiego, która mieściła się w oglądanym budynku. Główna siedziba WSM, zaprojektowana przez Wacława Tomaszewskiego i wzniesiona w 1930 znajduje się przy ul. Czerwonych Kosynierów. Na zapleczu uczelni przy al. Zjednoczenia znajduje się Basen Żeglarski im. gen. Mariusza Zaruskiego, osłaniany dwoma falochronami. Jego powierzchnia wynosi 3,7 ha. Zbudowano go w połowie lat trzydziestych. Basen jest bazą jachtów sportowych, wykorzystywaną przez kluby żeglarskie. Po zach. stronie basenu na skwerze znajduje się tablica, poświęcona pamięci Leonida Teligi, który jako pierwszy polski żeglarz opłynął w latach 1967-1969 na jachcie "Opty" kulę ziemską bez zawijania do portów. Zmarł w 1970. Szczątki jego jachtu przywiezione z Australii przejęło Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku. 2. Przez Bulwar Nadmorski i Kamienną Górę Ze Skweru Kościuszki udajemy się piękną aleją, biegnącą wzd terenów portowych w kierunku północno-wschodniego cypla Kamień: Góry. Dochodzimy niebawem do siedziby Klubu Oficerskiego Maryna Wojennej. Budynek ten to pierwszy reprezentacyjny hotel-pensjoi "Polska Riviera" w rozbudowującej się po 1920 wsi Gdyni, wzniesio w 1923. Opodal, przy ul. Zawiszy Czarnego widać imponujący kształti i wielkością gmach Teatru Muzycznego, zbudowany na miejscu zniszcz nego po wojnie przez pożar teatru o wyglądzie monstrualnej szoj będącego dziełem niemieckich architektów z okresu okupacji. Istnieją Teatr Muzyczny wzniesiono w latach siedemdziesiątych według projek Daniela Olędzkiego i Józefa Chmielą. Mieści on 720 widzów. Działalnc rozpoczął 8 XII 1979. Wracamy przed budynek Klubu Oficerskiego i skręcamy obok nie w prawo na tzw. Bulwar Szwedzki. Po lewej znajduje się niewielka pla gdyńska, okruch wspaniałych niegdyś plaż zawładniętych przez po Kąpiel w tym miejscu wzbroniona ze względu na silne zanieczyszczei wody. Dochodzimy po chwili do utworzonego na otwartym terer Muzeum Marynarki Wojennej, najstarszej placówki wśród muzec morskich w Polsce, otwartej 26 VI 1953. Istniejąca ekspozycja, otwai w 1975 ukazuje zabytkowe uzbrojenie, głównie z okresu II woj światowej. Dalej na trasie wspaniały gdyński Bulwar Nadmorski im. Felik Nowowiejskiego. Wita nas na wstępie rzeźba Adama Smolany, wybitne, gdańskiego artysty, przedstawiająca ryby. Początki dzisiejszego, repreze tacyjnego korsa sięgają okresu międzywojennego, kiedy u podnóża stoi Kamiennej Góry zbudowano ścieżkę spacerową, ubezpieczając ją opas betonową. Uporządkowano też urwisty brzeg, obsadzono go drzewa: i krzewami oraz zbudowano kilka wejść schodkowych na wysoczyzr Ten zalążek dzisiejszego ciągu spacerowego dotrwał do 1949, w który zniszczył go niezwykle gwałtowny sztorm. Po tej katastrofie zabezpiecz ńo jedynie najbardziej zagrożone miejsca i dopiero w latach 1965—19( po starannych przygotowaniach projektowych zbudowano potężną zap rę z głazów i betonowej tamy. Teren od falochronu do podnó Kamiennej Góry wypełniono ziemią, pokryto częściowo płytami a cz< ciowo obsiano trawą, wprowadzając także kwietniki. Zbudowano również szerokie i wygodne wejścia na wyższe tarasy w rejonie wylotu ul. Czołgistów i na wysokości Polanki Redłowskiej, gdzie na razie kończy się bulwar. Jego długość wynosi blisko 2 km. Projektowane jest wybudowanie drugiej części bulwaru o długości około 2,7 km trasy spacerowej do Orłowa, a przede wszystkim dla ratowania niszczonego przez morze klifowego brzegu Kępy Redłowskiej. Osiągnąwszy wyjście na wysokości ul. Czołgistów udajemy się na nadmorski taras, stanowiący fragment doliny, oddzielającej Kamienną Górę od cokołu Kępy Redłowskiej. Przed nami Dom Marynarza, przed wojną Dom Zdrojowy, zbudowany w okresie międzywojennym według projektu arch. Knauffa. Przed budynkiem umieszczono potężną kotwicę ważącą 12 ton. Obok widać tablicę pamiątkową ku czci poległych podczas ostatniej wojny marynarzy Polskiej Marynarki Handlowej. Idziemy stromą ścieżką na północno-wschodni kraniec Kamiennej Góry gdzie stoi okazały, wzniesiony w 1976 dla górników DW "Antracyt". Wydostajemy się na ul. Korzeniowskiego, która zaprowadzi nas do małego placyku-ronda, gdzie wita nas pomnik Henryka Sienkiewicza. Pierwsze gipsowe popiersie pisarza ustawiono tu w 1924 dla uświetnienia rozbudowującego się osiedla kąpieliskowego. Istniejące popiersie odlał z brązu w 1939 S. Jackowski. Niemcy obalili pomnik, a odlew przeznaczyli na złom. Uratowane przez E. Śmierzćhalskiego popiersie wróciło na cokół i stanowi cenną pamiątkę z najświetniejszego okresu Kamiennej Góry. Do 1920 znajdował się na niej niemiecki folwark. Zakupił go Ryszard Gałczyński, warszawski finansista, a następnie oddał powołanemu Polskiemu Towarzystwu Kąpieli Morskich. W ciągu kilku lat powstało na miejscu pól uprawnych piękne osiedle, którym zachwycała się m. in. Maria Dąbrowska i dając temu wyraz napisała w 1923: (...) z czarodziejską niemal amerykańską szybkością wyrosło na tym miejscu przepiękne letnisko nadmorskie (...). W ciągu kilku lat stanęły na "Kamieńcu" — jak wówczas nazywano Kamienną Górę — dziesiątki willi i pałacyków, kilka okazałych pensjonatów, hotele - wszystko w oprawie zieleni, zgodnie z modą na wznoszenie osiedli-ogrodów. W pierwszej fazie rozbudowy powstawały indywidualne domy w charakterze "polskich dworków", o eklektycznej architekturze i wystroju. Tylko kilka tych obiektów przetrwało do dziś. Z placyku, na którym znajduje się pomnik, rozbiegają się uliczki, wytyczone w latach dmudziestych według planu urbanistycznego, opracowanego przez znanych architektów warszawskich Tadeusza Zielińskiego i Tadeusza Tołwińskiego. Nie istnieje już niestety większość "dworków". Rola Kamiennej Góry jako osiedla kąpieliskowego skończyła się z chwilą wchłonięcia przez port wspaniałych gdyńskich plaż. Funkcję tę przejęło w początkch lat trzydziestych piękne Orłowo, rozbudowane na gruntach majątku Witolda Kukowskiego, który część swej posiadłości Kolibki podzielił na parcele i sprzedawał chętnym. Ulicą Sienkiewicza dochodzimy do obszernej platformy znajdującej się na pn. krańcu Kamiennej Góry, od niedawna znakomitego punku widokowego na port i miasto. Obecnie wyrosłe na stokach drzewa zasłaniają część widoku. Na miejscu tym miała stanąć wpaniała Katedra Morska. Ze względu na niestabilność gruntu porzucono zamiar budowy w tym miejscu świątyni. Na placu położono natomiast po wojnie duży głaz granitowy, na którym wyryto napis: Obrońcom Wybrzeża 1939— —1945. Północny kraniec Kamiennej Góry (a właściwie Gdyńskiej Góry, gdyż tak nazywała się do 1806, kiedy właściciel Niemiec zmienił jej pierwotne miano) uzyskał po wojnie staranną oprawę w postaci zieleni na stokach, wygodnych wejść i dużego tarasu po zach. stronie. U podnóża Kamiennej Góry, po jej zach. stronie odsłonięto w 1966 Pomnik Harcerza, na którym widnieje napis: Gdyńskim Harcerzom poległym w walce z hitlerowskim najeźdźcą w latach 1939—1945. 3. W porcie gdyńskim Port zwiedzamy statkami Żeglugi Gdańskiej, których przystań znajduje się przy nabrzeżu Pomorskim na Molu Południowym. Statek płynie do końca basenu I i skręciwszy następnie w lewo podąża kanałem Południowym przez port zewnętrzny, którego 4 kolejne mola zbudowane były w morzu. Opuściwszy basen I statek płynie wzdłuż nabrzeża Islandzkiego, zamykającego molo Rybackie od wschodu. Minąwszy je oglądamy basen II o powierzchni 23 ha. Po lewej, południowej stronie widać duże jednostki do połowów dalekomorskich. Stoją one przy nabrzeżu Angielskim o długości 503 m (głębokość wody przy nim 8 m). Jego przedłużeniem jest nabrzeże Kaszubskie o długości 153 m. Przy nabrzeżach tych widać gmachy chłodni z fabryką lodu i zamrażalnią, magazyny rybne i inne obiekty związane z gospodarką rybną. Od zachodu obramowują basen II nabrzeża: Rybne z zakładami przemysłu rybnego, a dalej Remontowe, przy którym rozbudowała się Stocznia Remontowa "Nauta", na miejscu przedwojennej Stoczni Gdyńskiej. Po prawej, północnej stronie widać nabrzeże Śląskie długości ponad 570 m, zajęte na małym odcinku przez stocznie, a dalej na przeładunek towarów masowych - węgla, rudy i innych. Należy ono do mola węglowego, które od wschodu obramowuje nabrzeże inż. Wendy (budowniczego portu) o długości 230 m. Wzdłuż niego dopływamy do basenu III, ograniczonego od południa nabrzeżem Szwedzkim długości 715 m. Od strony zachodniej ciągnie się nabrzeże Duńskie (z dwoma pirsami), długość 389 m. Nabrzeża te służą do przeładunku towarów masowych. Minąwszy basen III znajdujemy się naprzeciw mola Pasażerskiego, obramowanego od południa nabrzeżem Holenderskim o długości 400 m, od wschodu Belgijskim (o długości 120 m) i od północy Francuskim, długości 400 m. Przy nabrzeżu Holenderskim mogą cumować statki o nośności do 55 tys. ton. Przeładowuje się tutaj towary różnego rodzaju. Minąwszy nabrzeże Belgijskie dostaje się statek na tereń Awanportu, rozległego akwenu portowego, ograniczonego od wschodu falochronem, a na północy łączącego się z obszarem wodnym należącym do portu Marynarki Wojennej, posiadającej osobne wejście Północne. Nasz statek dopływa w pobliże wejścia Głównego (zatarasowanego przez Niemców w 1945 wrakiem potężnego pancernika "Gneisenau", pociętym na złom w latach 1952—1953) i zawraca ku zachodowi. Po prawej widzimy w głębi tereny portu i okręty Marynarki Wojennej, a po lewej mijamy nabrzeże Francuskie. Przy tym nabrzeżu wznosi się Dworzec Morski (trasa samochodowa III), przy którym zatrzymywał się statek flagowy PLO "Stefan Batory", kursujący stale na linii Gdynia — Montreal w Kanadzie, a także inne oceaniczne statki pasażerskie. 1. Przystań Żeglugi Gdańskiej i Dworzec Pasażerski, 2. Morski Instytut Rybacki i pomnik J. Conrada-Korzeniowskiego, 3. Wyższa Szkoła Morska. 4. Dworzec Morski i pomnik Ludziom Morza. 5. Dawna Łuszczarnia Ryzu, b. Eiewator zbożowy. 7. Pomnik Ofiar Grudnia 1970. 8. Stocznia Remontowa ..Nauta". 9. Urząd Morski. 10. Okręt-Muzeum "Błyskawica", II. "Dar Pomorza". "Stefan Batory" zbudowany został w 1952 w Holandii. Polska zakupiła go w 1968. Był to turbinowiec parowy o nośności 7170 ton, długości 153,4 m, szerokości 21,7 m, zanurzenie 7,5 m. Jego turbiny posiadały moc 8500 KM, osiągał szybkość 16,5 węzła*. Na statku obsługiwanym prze2 320 członków załogi mieściło się 770 pasażerów, w kabinach klasy I i turystycznej. Wysłużony statek "Stefan Batory" został sprzedany w 1988. Statek, którym płyniemy, mija przejście o szer. 100 m między tzw. ostrogami: Pilotową od strony Dworca Morskiego (z nabrzeżem Portowym, przy którym zatrzymują się holowniki pilotów portowych) i Oksywską od północy. Minąwszy je płyniemy kanałem Portowym przez północną część portu wewnętrznego. Mijamy po prawej Stocznię Marynarki Wojennej im. Dąbrowszczaków, a następnie bazę bunkrową z paliwem płynnym dla statków. Po tej stronie, w końcowej części kanału, zbudowano przy nabrzeżach Oksywskim i Helskim nowoczesną bazę kontenerową. Tu załadowuje się i wyładowuje towar w wielkich pojemnikach metalowych zwanych kontenerami. Dowozi się je i wywozi doprowadzoną linią kolejową. Statek zawraca i płynie w kierunku awanportu. Oglądamy teraz zachodnią część portu wewnętrznego z czterema basenami. W basenie VII i częściowo w VI mieszczą się budowle i urządzenia Stoczni im. Komuny Paryskiej. Jej wielkie gospodarstwo przemysłowe dysponuje dwoma ośrodkami budowy statków. Jeden ukończony w 1963 posiada suchy dok o wymiarach 40 x 240 m, halę montażową z zapleczem i dźwignicę bramową podnoszącą elementy o wadze do 500 ton. Drugi dok z 1977 wymiarach 70x 380 m wyposażono w dźwignicę wysokości 105,5 m, przenoszącą ciężary o wadze do 900 ton. W doku tym można budować statki o nośności do 155 tys. ton. Z rejonu stoczni statek płynie obok basenu V o powierzchni 15 ha, z nabrzeżami Rumuńskim od północy, Czechosłowackim od strony lądu Bojowników o Pokój od południowego zachodu. Liczne dźwigi tego basenu, magazyny i place składowe służą do przeładunku różnych towarów, transportowanych przez dalekomorskie statki PLO z portów* leżących na innych kontynentach. Minąwszy basen V dopływamy wzdłuż nabrzeża Norweskiego o długości 274 m, do największego w porcie (27 ha) basenu IV. Jego szerokość wynosi 250 m. Jeśli nie ma przeszkód natury nawigacyjnej statek wycieczkowy wpływa na wody tego akwenu. Po prawej stronie przy nabrzeżu Indyjskim o długości 1024 m wznosi się elewator zbożowy z 1936, różne baraki, a następnie Zakłady Przemysłu Tłuszczowego im. Migały, przed wojną olejarnia "Union" z 1932. Przy końcu zwraca uwagę charakterystyczny budynek d. Łuszczarni Ryżu, ze składami ryżu, zbudowanej przez prywatne towarzystwo, założone w 1927. Pomieszczenia Łuszczarni i składów zajmują powierzchnę 9400 m2. Obecnie obiekt ten służy przemysłowi zbożowemu (wyrób kaszy, czyszczenie ziarna a także importowanego ryżu). Statek zawraca przed nabrzeżem Rotterdamskim o długości blisko 350 m, przy którym prócz różnych budynków związanych z pracą portu znajdują się magazyny skór surowych, gdzie odbywa się ich odsalanie, ważenie i klasyfikowanie, a następnie wysyłka do kraju. Ostatnie, najdłuższe w porcie nabrzeże Polskie (1100 m), z licznymi magazynami pierwszej i drugiej strefy i trzema ciągami torów kolejowych. Jest to główna baza przeładunku drobnicy. Znajduje się przy nim wielka Chłodnia Składowa z lat 1929—1939 o powierzchni składowej wynoszącej blisko 16 tys. nr. Mieści się w niej 1200 wagonów towarów. W gmachu tym przechowuje się m. in. produkty chłodzone lub mrożone do temperatury —18 . Produkuje się w niej sztuczny lód. Przy nabrzeżu widać liczne dźwigi do przeładunku drobnicy. Istniejące magazyny wzniesiono po 1945, gdyż pierwotne spalone zostały podczas wojny. Opuściwszy basen IV statek wycieczkowy wraca przez awanport i kanał Południowy do . przystani przy nabrzeżu Pomorskim.

urlop, atrakcje, nad morzem, wakacje, wczasy, wybrzeże, wycieczki, Gdynia, Wypoczynek, Wczasy, Zabytki, Historia, zatoka, Zatoka Gdanska, Akwarium Morskie, Pomorze