na wczasy nad morzem - info!
23 lipca 2013r.
ZWIEDZANIE GDYNI 1. Dworzec Główny PKP — ul. 10 Lutego — Skwer Kościuszki — Molo Połuuniowe (al. Zjednoczenia). Gdyński Dworzec Główny PKP wznosi się przy pl. Konstytucji, przez który przebiegała niegdyś stara droga, prowadząca od brzegu morskiego i ze wsi Gdynia w głąb Pojezierza Kaszubskiego, m. in. do klasztornych konwentów w Żukowie i Kartuzach. Norbertanki żukowskie posiadały bowiem pół Kępy Oksywskiej, a kartuzi Gdynię i Grabówek. Drogę prowadzącą do tych klasztorów nazywano dawniej "Pańską Drogą". Pierwszą małą stacyjkę wybudowano tutaj w 1870. Interesujący architektonicznie budynek dworcowy wzniesiono w latach 1923—1926 według projektu Romualda Millera. Po zniszczeniu go przez Niemców w 1945 zbudowano obecny według projektu Wacława Tomaszewskiego, architekta, który już przed wojną zbudował w Gdyni kilka obiektów, m. in. okazały gmach dzisiejszej Wyższej Szkoły Morskiej, znajdujący się przy ul. Czerwonych Kosynierów. Prócz dworca PKP wznosi się w rejonie pl. Konstytucji kilka godnych uwagi budynków. Należy do nich modernistyczny gmach sąou z 1938, powojenna siedziba poczty i pochodząca sprzed wojny siedJba Dyrekcji Rejonowej PKP. Z pl. Konstytucji wybiega kilka ulic. Jedna z nich, ul. Marchlewskiego biegnie do Stoczni im. Komuny Paryskiej i na Oksywie, ul. Jana z Kolna i ul. Migały do pl. Kaszubsk.-go i następnie na teren portu zewnętrznego. Przy ul. Migały warto zoba.~iyć znakomicie skonstruowaną haię targową, dzieło architektów Jerzego Mullera i Stefana Reychmana z 1937. Następny ciąg uliczny to ul. Starowiejska, odwieczna droga wsi Gdynia. Zachował się przy niej ceglany domek (nr 30) Abrahama z pamiątkową tablicą, obecnie placówka muzealna. Przy końcu tej ulicy znajduje się kiasztorek z kaplicą zasłużonych dla polskości i Gdyni Sióstr Miłosierdzia. Następna ul. 10 Lutego, wytyczona w 1904 przez szczere pole, biej sprzed dworca kolejowego do domu kuracyjnego. W 1920 stal przy n jeden domek. Później była to reprezentacyjna ulica miasta Gdy; stanowiąca część arterii prowadzącej nad morze. Wznosi się przy n kilka przedwojennych gmachów, będących ozdobą Gdyni. Najskromnii sza wyglądem Szkoła Podstawowa nr 1 pochodzi z 1928. Dalej widni< okazała siedziba PLO, przed wojną ZUS, wzniesiona w 1935 wedłi projektu Romana Piotrowskiego — cenny przykład architektury mode nistycznej. Z 1927 pochodzi klasycyzujący gmach d. Banku Polskie; (dziś NBP). Tu warto zboczyć w prawo na ul. 1 Maja do wzniesionej w 1948 kościoła o ładnej, nowoczesnej bryle architektonicznej. Dalej pr: ul. 10 Lutego budynek Poczty Głównej z 1929 według projektu architek Przybylskiego (obecny wygląd po odbudowie w' 1948). Z kolei oglądan d. Bank Gospodarstwa Krajowego (dziś NBP); jest to modernistyczi architektura z 1929, projektował Stanisław Filasiewicz. Przy końcu ulicy, po prawej stronie widać niewielki skwerek na miejsi domu, w którym mieściła się jakiś czas kawiarnia Marii Sikorskii "odkrywczym" walorów letniskowych Gdyni. Głębiej domek Augustyi Plichty, w którym latem 1921 mieszkał Stefan Żeromski. Budynki spalili Niemcy w 1939. Na skwerku znajduje się żenująco skromr cokolik z tablicą pamiątkową, ufundowaną w 1933 przez dziennikar; gdyńskich. Tablica znajdowała się na zniszczonym domku Plichty, o czy mówi napis na dolnej tabliczce: W roku 1921 w domu tym tworzył dzie ..Wiatr od morza" Stefan Żeromski (...). Uratowaną od zniszczenia tablii z popiersiem pisarza umieszczono po wojnie na gmachu Urzędu Miejski go, a następnie w obecnym miejscu na legendarnym głazie nazywany: "Ewą" i ostatecznie na kamiennym cokole. Z ul. 10 Lutego przez ul. Świętojańską przechodzimy na reprezentacy ną promenadę Gdyni. Jest nią najpierw Skwer Kościuszki, a następn 1. Przystań Żeglugi Gdańskiej, 2. Wyższa Szkoła Morska, 3. Pomnik Henryka Sienkiewicza, Dom Wypoczynkowy "Antracyt", 5. Dom Marynarza, 6. Muzeum Marynarki Wojennej. 7. Tea Muzyczny, 8. Urząd Morski, 9. Dworzec Morski, 10. Dom A. Abrahama, 11. Hotel "Gdynia", I Pomnik Gdyńskich Harcerzy, 13. Dom Wypoczynkowy "Morskie Oko", 14. Stadion MZK Arka. 15. Głaz "Ewa". 16. Pomnik Stefana Żeromskiego, 17. Teatr Dramatyczny. 18. Pomni Wdzięczności. Molo Południowe, środkiem którego biegnie al. Zjednoczenia. Oprawę Skweru Kościuszki tworzy po prawej, pd. stronie ciąg powojennych kamienic, mieszczących m. in. Publiczną Miejską Bibliotekę. Za ostatnią kamienicą, w głębi na prawo wznosi się okazały hotel orbisowski "Gdynia", oddany do użytku w połowie kwietnia 1983. Ciąg gmachów po pn. stronie zaczyna wybudowana w 1926 siedziba d. KKO (dziś PKO). Dalej kawiarnia, przed wojną Fangrata, popularne miejsce spotkań gdyńskiej inteligencji. Jakiś czas urządzano w niej cenione "wieczory czwartkowe" z odczytami, ekspozycjami i imprezami artystycznymi. Ostatni z budynków, wzniesiony po wojnie jest siedzibą Dowództwa Marynarki Wojennej, które zajmuje również przytykający do niej, położony, przy ul. Waszyngtona budynek z arkadami. Wzniesiono go w 1926 na siedzibę państwowego przedsiębiorstwa "Żegluga Polska". Sąsiaduje z tym obiektem Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Na skwerku przed tymi budynkami widać legendarną "Ewę", głaz rzucony przez olbrzymkę z rodu Stolemów z Oksywia do Gdyni. Pozostawiony przez lądolód skandynawski relikt o obwodzie około 2 m, 1,70 m wysokości jest gnejsem z biotytem i muskowitem. Przy ul. Waszyngtona 21 znajduje się Muzeum Miasta Gdyni otwarte w 1983. Wracamy na Skwer Kościuszki pod wysmukłą kolumnę Pomnika Zwycięstwa. Wieńczy ją postać kobiety ze sztandarem w ręku. Pomnik jest dziełem prof. Mariana Wnuka, odsłoniętym 8 XI 1953. Na tym mniej więcej miejscu stał do 1933 gdyński "Kurhaus" z 1904. Budynek ten i cały teren Skweru Kościuszki wykupiło w 1933 miasto za 384 tys. zł od Towarzystwa św. Andrzeja Boboli. Tłem dla pomnika jest oryginalna, wielokielichowa fontanna z 1974, dzieło Bolesława i Łukasza Rogińskich. Następny, najatrakcyjniejszy odcinek trasy to Molo Południowe o długości 632 m, zbudowane w całości na dawnym obszarze wodnym Zatoki Gdańskiej. Przy pn. nabrzeżu Pomorskim (głębokość wody przy nim od 6 do 9 m), stanowiącym obramowanie basenu I, przycumowany jest od 1 maja do początku października Okręt-Muzeum "Błyskawica", zbudowany w angielskiej stoczni i zwodowany 1 X 1936. Długość okrętu 113,98 m, szerokość 11,50 m, zanurzenie średnie 3,90 m. Szczegółowe dane o okręcie przeczytać można na tablicy umieszczonej przy trapie, oprowadzają po okręcie przewodnicy-marynarze. Dalej przy nabrzeżu możemy zwiedzić sławny "Dar Pomorza", szkolny