Wczasy nad morzem - wczasynadmorzem.info

Przywidz, Nowa Karczma

20 czerwca 2012r.

Przywidz istniał już w XIII w. W 1291 r. został wraz z dwiema innymi wsiami przekazany klasztorowi w Elde-nie. Wykupili wieś Krzyżacy w 1347 r. Po roku 1466 Przywidz przeszedł w ręce biskupów kujawskich, a od roku 1500 majętność ta należała bądź do szlachty, bądź do pa-trycjuszy gdańskich. Przywidz był niegdyś miejscem zatargów religijnych, których ofiarą padł, obronny prawdopodobnie, kościół gotycki z drugiej połowy XV w., wzniesiony przez biskupa kujawskiego. Z kolei w 1701 r. zburzono na polecenie biskupa renesansowy kościół ewangelicki, a duchownego ewangelickiego Vizichiusza przepędzono ze wsi. Obecny pseudogotycki kościółek zbudowano w początku XX w. Interesującym zabytkiem tej okolicy jest grodzisko wczesnośredniowieczne na półwyspie po południowej stronie jeziora. W Przywidzu, należącym do lepiej zagospodarowanych wsi powiatu gdańskiego, rozwinięta jest spółdzielczość, dysponująca sklepami, piekarnią, gospodą, kasą pożyczkową. Kółko rolnicze uruchomiło we wsi własne warsztaty, czynna też jest apteka, ośrodek zdrowia, poczta, biblioteka itp. Nowa Karczma (45 km). Po 14 km jazdy z Przywidza dostajemy się do Nowej Karczmy. Tu wskazane jest skierowanie się przy skrzyżowaniu dróg na szosę prowadzącą w kierunku północno-zachodnim ku wsi Grabówko (47 km),, gdzie około 0,5 km na wschód od wsi na wzgórku znajduje się grodzisko wyżynne, otoczone wałem o wymiarach 50X60 m. Wieś leży w sąsiedztwie czterech jezior: Psinko od południa, G r a b ów k o (Duże Kamionki) i dalej Małe Kamionki od wschodu oraz od północy Grabowskie o ponad 2,5 km długości, powierzchni około 140 ha i ponad 20 m głębokości, zarybione sielawą, administrowane przez PGR Wdzydze. Jezioro Grabówko należy do rybaka indywidualnego. Jadąc dalej z Grabówka dostajemy się do Grabowa {52 km), gdzie można zwiedzić barokowy kościół z XVIII w. Wieś wymieniona jest w 1330 r. Około 5 km dalej PGR Wielki Puc, nad jeziorem Puc. Znajduje się duży murowany d w ó r z połowy XIX w. Ponad 1 km Dworek rodziny Wybickich w Będominie, w którym urodził się Józef Wybicki Sędziwy dąb obok dworku Wybickich w Będominie, dalej wieś Mały K.lińcz, gdzie dojeżdżamy do głównej trasy, opuszczonej w Nowej Karczmie. Wracamy nią około 3 km i skręcamy w lewo na boczną drogę prowadzącą clo odległego o 1,5 km Będomina. Będomin (62,5 km). Jest to mała osada w powiecie kościerskim, niegdyś ośrodek majątku należącego w XVIII w. do rodu Wybickich. Posiadali oni nadto sąsiednią wieś Będominek i część folwarku Lubań oraz część majątku Mściszewice w powiecie kartuskim. W Będominie urodził się 29IX 1747 r. Józef Wybicki, mądry polityk, pisarz, uczestnik powstania kościuszkowskiego w 1794 r., współorganizator Legionów Dąbrowskiego i w 1806 r. powstania wielkopolskiego. Organizował on również władze Księstwa Warszawskiego. Był posłem, później senatorem i wojewodą Księstwa i Królestwa Polskiego, prezesem Sądu Najwyższego Królestwa Polskiego. On ułożył słowa pieśni Legionów, obecnego hymnu narodowego. Józef Wybicki był jednym z dziewięciorga dzieci. Jego ojciec Piotr zasłużył się krajowi stając na czele szlachty powiatu mirachowskiego do walki w obronie Stanisława Leszczyńskiego. Po zwycięstwie wojsk rosyjskich i saskich dostał się do niewoli. W 12 roku życia Józef Wybicki stracił ojca i oddany został pod opiekę stryja — proboszcza w Skarszewach. Po nieudanej próbie studiów u jezuitów w Starych Szkotach wrócił do Skarszew i tam praktykował w sądzie. W 1764 r. wyruszył jako poseł na ostatnią elekcję króla. Odtąd nie przerwał już nigdy swej, tak ważnej dla kraju, działalności. Zmarł w 1822 r. W Będominie można zobaczyć dworek, pochodzący częściowo z XVIII w., lecz niewątpliwie później przebudowany i rozbudowany. Obecnie mieści się w nim szkoła podstawowa, a jedno pomieszczenie przeznaczono na małą ekspozycję przedmiotów związanych z osobą Wybickiego. W sąsiedztwie dworku rośnie potężny dąb, pamiętający niewątpliwie lata dziecięce autora hymnu narodowego. Wracamy do szosy i skierowawszy się ku zachodowi dojeżdżamy po 11 km jazdy do Kościerzyny (75 km).